Chłop potęgą jest i basta!

110. rocznica Wystawy Włościańskiej Miechów 1903

Strona główna

Od wczesnego ranka ciągnął więc do Miechowa ze wszystkich stron długi szereg ekwipaży, wolantów i bryczek (…). Chłopstwo szło na wystawę pieszo po kilkanaście wiorst, zaprowiantowani w butelkę mleka i pajdę chleba żarnowego, szli nasycić oczy tym czego nigdy przedtem nie widzieli, szli po wiedzę, aby ulepszyć swoje gospodarstwo. Ale nie tylko szli po to, ciągnęła ich również polskość, wolność i potrzeba, konieczność zrzucenia jarzma niewoli.

 

Rok 2013 obfituje w rocznice licznych wydarzeń historycznych. Wśród nich są takie, które w sposób szczególny wiążą się z historią ziemi miechowskiej, jak 150. rocznica powstania styczniowego czy 850-lecie sprowadzenia do Miechowa zakonu bożogrobców. Warto jednak pamiętać o innych, równie istotnych wydarzeniach, które znacząco wpłynęły nie tylko na historię miechowszczyzny i jej mieszkańców, ale odegrały doniosłą rolę w dziejach całego kraju.

Takim wydarzeniem była wystawa włościańska, zorganizowana w 1903 r. w Miechowie. Dzięki dofinansowaniu udzielonemu przez Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”, udało nam się zorganizować wystawę, której celem było przybliżenie Państwu tego doniosłego, choć zapomnianego poniekąd, wydarzenia.

Wystawa miechowska z 1903 r. zapisała się na kartach historii jako pierwsza na terenie Kongresówki wystawa chłopska. Była przejawem patriotyzmu i wpisywała się w nurt pozytywistycznej idei pracy u podstaw, która zakładała podniesienie poziomu życia chłopów, kształtowanie ich świadomości narodowej i budowanie poczucia przynależności państwowej, a przez to walkę z rusyfikacją. Wystawa ta dając „barwny i szczegółowy obraz życia, obyczajów i gospodarki ludu okolicznego” stała się pewnego rodzaju manifestem narodowym. Wieść o miechowskim wydarzeniu rozeszła się szerokim echem po całym Królestwie, stając się wzorcowym przykładem postawy patriotycznej dla Polaków w zaborze rosyjskim oraz dając asumpt do organizowania różnych form spółdzielczości w całym kraju.

W 1903 r., podobnie jak na dzisiejszych wystawach rolniczych, zaprezentowane zostało dobrodziejstwo wsi w postaci płodów ziemi, bydła, wyrobów przemysłu pszczelarskiego, rękodzieła czy strojów ludowych. Ponadto, towarzyszyły jej występy ludowych artystów, w tym grupy teatralnej i śpiewaczej.

O tych i innych ciekawostkach dowiedzą się Państwo odwiedzając Dom Generała, gdzie prezentowana jest ekspozycja upamiętniająca miechowską wystawę . Nie zabrakło na niej reprodukcji ciekawych fotografii z początku XX w. oraz cytatów z dawnych czasopism. Namiastkę jej barwnego kolorytu stanowi natomiast prezentacja tradycyjnego chłopskiego stroju ludowego oraz rękodzieła w postaci ręcznych robótek czy haftów. Na wystawie znajduje się również oryginalny list pochwalny dedykowany Franciszkowi Chodnikiewiczowi za „wyrób kafli i staranne postawienie pieca”, a także symboliczny słomiany ul, który akcentuje tradycje pszczelarskie ziemi miechowskiej. Elementem dopełniającym ekspozycję jest kopia „Panoramy Racławickiej”, będącej symbolicznym obrazem zaangażowania się chłopów w sprawę narodową.

Na zwiedzających wystawę czeka również bezpłatny egzemplarz specjalnie na tę okazję wydanej publikacji stylizowanej na czasopismo z przełomu XIX/XX w. Wystawę można oglądać do końca września 2013 r. w Domu Generała na I piętrze.